Bewise Inc. www.tool-tool.com Reference source from the internet.
Okręt podwodny - klasa okrętów przystosowanych do pływania pod wodą (potocznie i błędnie używane określenie łódź podwodna jest rusycyzmem od podwodnaja łodka).
Konstrukcja i uzbrojenie [edytuj]
Okręty podwodne buduje się na trzy sposoby:
- Dwukadłubowe - kadłub mocny jest całkowicie obudowany drugim kadłubem tzw. lekkim. (np. ORP Orzeł)
- Półtorakadłubowe - kadłub mocny jest tylko częściowo osłonięty kadłubem lekkim. (ORP Wilk)
- Jednokadłubowe. (ORP Dzik)
Są też wyjątki, np. radzieckie okręty atomowe - nosiciele pocisków balistycznych typu Akuła (Projekt 941, ozn. NATO "Typhoon") zbudowane na bazie dwóch równoległych kadłubów naciskotrwałych obudowanych wspólnym kadłubem lekkim.
Kadłub naciskotrwały (sztywny) jest zasadniczą częścią okrętu. Zbudowany z grubych blach i podzielony na kilka przedziałów wodoszczelnych, zawiera w sobie wszystkie główne mechanizmy okrętowe. W czasie pływania przebywa w nim załoga. Od grubości jego poszycia i wytrzymałości zależy głębokość, na jaką będzie zdolny zanurzyć się okręt. Na kadłubie zabudowana jest mała nadbudówka, nazywana kioskiem, służąca do prowadzenia wachty w położeniu nawodnym i osłaniająca schowane anteny i peryskopy. W kiosku dużych okrętów podwodnych często też znajduje się specjalna kapsuła ratunkowa, umożliwiająca ewakuowanie całej załogi okrętu.
Okręt podwodny płynąc w położeniu nawodnym posiada dodatnią pływalność, więc aby mógł zejść pod wodę, konieczne jest przybranie pływalności zerowej lub ujemnej. Do tego celu służą zbiorniki balastowe, napełniane wodą zaburtową. W zależności od typu okrętu są one umieszczane albo w przestrzeni pomiędzy kadłubami (o.p. dwu- i półtorakadłubowe) lub w kadłubie naciskotrwałym (okręty jednokadłubowe). Oprócz głównych zbiorników balastowych, służących do obciążania okrętu w celu zanurzenia, o.p. ma na dziobie i rufie specjalne zbiorniki (tzw. balasty trymowe), służące do wyważania (trymowania) okrętu. Do zmiany głębokości zanurzenia okręt podwodny używa sterów głębokości. Każdy o.p. posiada dwie pary takich sterów: dziobowe (obecnie czasem umieszczane na kiosku) oraz rufowe. Stery dziobowe służą do kierowania zanurzeniem, natomiast rufowe do wyrównywania trymów.
Napęd okrętu podwodnego zależy od jego wielkości i rozwoju technologicznego państwa, w którym jest budowany. W chwili obecnej najczęściej stosuje się następujące rodzaje napędu:
- klasyczny (silniki spalinowe i elektryczne),
- atomowy.
W okrętach atomowych reaktory wytwarzają parę, która napędza turbiny. Turbiny poprzez mechaniczną przekładnię napędzają wały (wały) napędowe i śrubę (taki napęd dominuje w amerykańskim i brytyjskim budownictwie okrętowym) W innym wariancie transmisji turbiny napędzają generatory elektryczne, dostarczające energii dla silników elektrycznych napędzających śrubę (wariant stosowany na okrętach francuskich i chińskich). Układ ten eliminuje przekładnię redukcyjną, będącą źródłem hałasu. Napęd klasyczny wykorzystuje silniki spalinowe (Diesla) do poruszania okrętu na powierzchni. Są one połączone ze śrubami za pośrednictwem silników elektrycznych, które podczas marszu na powierzchni (lub tuż pod powierzchnią przy wykorzystaniu chrap) pracują jako generatory, ładując baterie akumulatorów. Po zejściu na większą głębokość okręt przechodzi na napęd elektryczny.
Do obserwacji otoczenia okrętu w zanurzeniu służą peryskopy (powietrze i powierzchnia morza), hydrolokatory (szumonamierniki - sonary pasywne) i sonary aktywne. Podczas marszu na powierzchni lub w półzanurzeniu okręt posługuje się ponadto różnego typu radarami.
Uzbrojenie okrętów podwodnych zależy od zadań stawianych przed okrętem. Tzw. okręty myśliwskie ("hunter-killer"), przeznaczone do zwalczania żeglugi nawodnej i innych okrętów podwodnych, uzbrojone są tylko w wyrzutnie torped, które z racji dostosowania do wielu zadań są dziś zwykle nazywane "wyrzutniami" - mogą być wykorzystane zarówno do strzelania torpedowego, jak i do wystrzeliwania rakietotorped, pocisków manewrujących oraz do stawiania min, a w szczególnych sytuacjach do ewakuacji załogi. Okręty uderzeniowe ("boomer") posiadają na swoim pokładzie (oprócz w.t.) wyrzutnie rakiet balistycznych z głowicami atomowymi, które mogą wystrzeliwać z położenia podwodnego, służących do niszczenia strategicznych celów na lądzie. Mniej rozpowszechnione są okręty podwodne - wyspecjalizowane nosiciele skrzydlatych pocisków rakietowych służących do zwalczania przede wszystkim dużych grup okrętów (budowane głównie w ZSRR).
Dawniej budowano także wyspecjalizowane podwodne stawiacze min, które mogły stawiać zagrody minowe bez wynurzania. Ponadto przez długi czas - do lat 50./60. XX wieku okręty podwodne uzbrajano w działa, z czego w końcu zrezygnowano, z racji niewielkich szans na wygranie pojedynku artyleryjskiego przez okręt podwodny.
Historia [edytuj]
- 1472 - Robert Valturius (inżynier wojskowy z Wenecji) w książce De re militari przedstawił rysunek okrętu podwodnego.
- 1580 - William Bourne przedstawił pierwsze plany okrętu podwodnego i wyjaśnił zasadę działania.
- 1620 - Cornelius Jacobszoon van Drebbel zbudował pierwszy działający okręt podwodny.
- 1773 - John Day zginął w pierwszym wypadku okrętu podwodnego
- 1776 - David Bushnell - jednoosobowy okręt "Turtle" o napędzie mięśniowym wykonał pierwszy atak na okręt wroga (6 września 1776).
- 1798 - projekt Polaka, Jakuba Fryderyka Hoffmana
- 1800 - Robert Fulton - okręt "Nautilus" zademonstrował zatapianie statków za pomocą miny
- 1801 - Robert Fulton przewiduje użycie chrap do doprowadzenia powietrza dla załogi
- 1850 - Wilhelm Bauer (Niemcy) - okręt "Brandtaucher" o napędzie mięśniowym
- 1864 - pierwsze udane zastosowanie bojowe - okręt podwodny CSS "Hunley" o napędzie mięśniowym zatopił okręt wojenny Unii za pomocą miny wytykowej
- 1867 - Robert Whitehead skonstruował torpedę.
- 1879 - George William Garrett - okręt "Resurgam" o napędzie parowym na powierzchni
- 1881 - Stefan Drzewiecki (polski inżynier pracujący w Rosji) - pierwsza zbudowana seria 50 okrętów podwodnych (o napędzie mięśniowym)
- 1884 - Stefan Drzewiecki - okręt podwodny napędzany pod wodą silnikiem elektrycznym czerpiącym energię z akumulatorów.
Rozwój okrętów podwodnych (ważniejsze konstrukcje) [edytuj]
- 1899 - francuski okręt podwodny "Narval" - wprowadził klasyczną konstrukcję z kadłubem sztywnym (wewnętrznym, naciskotrwałym) i zewnętrznym kadłubem lekkim
- 1900 - do służby wchodzi pierwszy okręt skonstrupwany przez Johna Phillipa Hollanda USS"Holland" o napędzie spalinowym na powierzchni i elektrycznym pod wodą
- 1906 - U-1 - pierwszy niemiecki U-Boot
- 1915 - N.A. Gudim proponuje zainstalowanie chrap na swoim okręcie do doprowadzenia powietrza i odprowadzenia spalin z silników
- 1916 - zabudowa pierwszych chrap na rosyjskich okrętach Wołk i Leopard w postaci oddzielnych rur do doprowadzenia powietrza i odprowadzenia spalin z silników
- 1927 - J. J. Wichers patentuje w Holandii chrapy wprowadzony do typu O 19 ok. 1933r.
- 1931 - francuski "krążownik podwodny" "Surcouf" - największy okręt podwodny przed II wojną światową (wyporność podwodna 4318 t, uzbrojony w 2 armaty kalibru 203 mm)
- 1940 - wcielenie holenderskich okrętów (O 21 - 24) - pierwszych od początku budowanych z chrapami o podwójnej rurze - konstrukcji stosowanej do dzisiaj
- 1943 - Niemcy wprowadzają na U-botach powszechnie chrapy umożliwiające pracę silnika diesla pod wodą
- 1945 - japońskie wielkie okręty podwodne typu I-400 (Sen Toku), przenoszące 3 wodnosamoloty bombowe (wyporność podwodna 6560 t)
- 1945 - oceaniczny U-Boot typ XXI (prędkość 17 w pod wodą, opływowe linie kadłuba, wywarł duży wpływ na projektowanie okrętów podwodnych)
- 1950 - projekt 613 ("Whiskey") - najdłuższa powojenna seria 215 okrętów podwodnych (ZSRR)
- 1953 - USS Albacore (AGSS-569) - eksperymentalny okręt podwodny z kadłubem o okrągłym przekroju i kroplowatym kształcie (USA)
- 1955 - USS Nautilus - pierwszy atomowy okręt podwodny (USA)
- 1959 - USS George Washington - pierwsze okręty podwodne z wyrzutniami rakiet balistycznych (USA)
- 1971 - projekt 705 Lira ("Alfa") - tytanowy kadłub, prędkość podwodna 41 w (ZSRR)
- 1976 - typ Los Angeles - najdłuższa seria 62 atomowych okrętów podwodnych (USA)
- 1981 - USS Ohio - atomowe okręty podwodne z wyrzutniami 24 rakiet balistycznych (USA)
- 1981 - projekt 941 Akuła (""Typhoon") - największe w świecie atomowe okręty podwodne z rakietami balistycznymi (długość 170 m, wyporność podwodna 48 tys. t - ZSRR)
- 1983 - eksperymentalny atomowy okręt "Komsomolec" projektu 685 ("Mike") - rekord głębokości zanurzenia 1000 m (ZSRR, zatonął w 1989)
Polskie okręty podwodne [edytuj]
Do 1939 r. [edytuj]
- Typu Wilk (zbudowane we Francji):
- Typu Orzeł (zbudowane w Holandii):
W latach 1939-1945 [edytuj]
- Typu S 1 (zbudowany w USA)
- Typu U (zbudowane w Wielkiej Brytanii)
Po 1945, wycofane już ze służby [edytuj]
- okręty podwodne projektu 96 (typu M-XV) (zbudowane w ZSRR):
- Okręty podwodne projektu 613 (Whiskey) (zbudowane w ZSRR)
- ORP Orzeł (292) (30 grudnia 1962-30 grudnia 1983)
- ORP Sokół (293) (24 października 1964-12 grudnia 1987)
- ORP Kondor (294) (9 czerwca 1965-30 października 1985)
- ORP Bielik (295) (4 lipca 1965–29 września 1988)
- Okręty podwodne projektu 641 (Foxtrot) (zbudowane w ZSRR)
- ORP Wilk (292) (3 listopada 1987-10 października 2003)
- ORP Dzik (293) (4 lutego 1989- 5 listopada2003)
W służbie [edytuj]
- Okręt projektu 877E (typ NATO: "Kilo" - zbudowany w ZSRR)
- ORP Orzeł (291)
- Typu Kobben - zbudowane w RFN
- ORP Sokół (294) (podniesienie bandery i nadanie imienia 4 czerwca 2002)
- ORP Sęp (295) (podniesienie bandery i nadanie imienia 16 sierpnia 2002)
- ORP Bielik (296) (podniesienie bandery: 8 września 2003, wcielenie i nadanie imienia: 24 listopada 2003)
- ORP Kondor (297) (podniesienie bandery: 20 października 2003)
Polska posiadała skonstruowane i wykonane przez WSMW (dzisiejszą AMW) jednoosobowe, doświadczalne pojazdy podwodne z zamkniętą, mokrą kabiną, służące w MW zwane Błotniak. Podobne jednostki z suchą kabiną wykonała Politechnika Gdańska.
Filmy [edytuj]
- K 19
- Karmazynowy przypływ
- Orzeł Leonarda Buczkowskiego z 1958
- Okręt (Das Boot)
- Polowanie na Czerwony Październik
- Zagłada z głębin
- U-571
- Below
BW Bewise Inc. Willy Chen willy@tool-tool.com bw@tool-tool.com www.tool-tool.com skype:willy_chen_bw mobile:0937-618-190 Head &Administration Office No.13,Shiang Shang 2nd St., West Chiu Taichung,Taiwan 40356 TEL:+886 4 24710048 / FAX:+886 4 2471 4839 N.Branch 5F,No.460,Fu Shin North Rd.,Taipei,Taiwan S.Branch No.24,Sec.1,Chia Pu East Rd.,Taipao City,Chiayi Hsien,Taiwan
Welcome to BW tool world! We are an experienced tool maker specialized in cutting tools. We focus on what you need and endeavor to research the best cutter to satisfy users’ demand. Our customers involve wide range of industries, like mold & die, aerospace, electronic, machinery, etc. We are professional expert in cutting field. We would like to solve every problem from you. Please feel free to contact us, its our pleasure to serve for you. BW product including: cutting tool、aerospace tool .HSS Cutting tool、Carbide end mills、Carbide cutting tool、NAS Cutting tool、Carbide end mill、Aerospace cutting tool、Carbide drill、High speed steel、Milling cutter、Core drill、Tapered end mills、Metric end mills、Miniature end mills、Pilot reamer、Electronics cutter、Step drill、Metal cutting saw、Double margin drill、Gun barrel、Angle milling cutter、Carbide burrs、Carbide tipped cutter、Chamfering tool、IC card engraving cutter、Side cutter、NAS tool、DIN tool、Special tool、Metal slitting saws、Shell end mills、Side and face milling cutters、Side chip clearance saws、Long end mills、Stub roughing end mills、Dovetail milling cutters、Carbide slot drills、Carbide torus cutters、Angel carbide end mills、Carbide torus cutters、Carbide ball-nosed slot drills、Mould cutter、Tool manufacturer.
Bewise Inc. www.tool-tool.com
留言列表