| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dane ogólne | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nazwa, symbol, l.a.* | Miedź, Cu, 29 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności metaliczne | metal przejściowy | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Grupa, okres, blok | 11 (IB), 4, d | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Gęstość, twardość | 8920 kg/m3, 3,0 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Kolor | czerwonawy | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności atomowe | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Masa atomowa | 63,546 u | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Promień atomowy (obl.) | 135 (145) pm | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Promień kowalencyjny | 138 pm | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Promień van der Waalsa | 140 pm | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Konfiguracja elektronowa | [Ar]4s13d10 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
e- na poziom energetyczny | 2, 8, 18, 1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Stopień utlenienia | 1, 2, 3, 4 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności kwasowe tlenków | średnio zasadowe | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Struktura krystaliczna | regularna ściennie centrowana | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności fizyczne | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Stan skupienia | stały | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatura topnienia | 1357,6 K (1084,4 °C) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatura wrzenia | 2840 K (2567 °C) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatura rekrystalizacji | 550-600 °C | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Objętość molowa | 7,11×10-6 m3/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło parowania | 300,3 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło topnienia | 13,05 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciśnienie pary nasyconej | 0,0505 Pa (1358 K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Prędkość dźwięku | 3570 m/s (293,15 K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Pozostałe dane | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektroujemność | 1,90 (Pauling) 1,75 (Allred) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło właściwe | 380 J/(kg*K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Przewodność właściwa | 59,6×106 S/m | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Przewodność cieplna | 401 W/(m*K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
I Potencjał jonizacyjny | 745,5 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||
II Potencjał jonizacyjny | 1957,9 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||
III Potencjał jonizacyjny | 3555 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||
IV Potencjał jonizacyjny | 5536 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Najbardziej stabilne izotopy* | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tam, gdzie nie jest zaznaczone inaczej, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
*Wyjaśnienie skrótów: l.a.=liczba atomowa wyst.=występowanie w przyrodzie, o.p.r.=okres połowicznego rozpadu, s.r.=sposób rozpadu, e.r.=energia rozpadu, p.r.=produkt rozpadu, w.e.=wychwyt elektronu |
Miedź (Cu, łac. cuprum) – pierwiastek chemiczny, z grupy metali przejściowych układu okresowego. Nazwa pochodzi od Cypru, gdzie w starożytności odkryto ten metal. Początkowo nazywano go metalem cypryjskim (łac. cyprum aes), a następnie cuprum.
Posiada 26 izotopów z przedziału mas 55-80. Trwałe są tylko dwa: 63 i 65.
Występuje w skorupie ziemskiej w ilościach 55 ppm. W naturze występuje w postaci rud oraz w postaci czystej jako minerał - miedź rodzima. Miedź rodzima jest rzadko spotykana. Głównym źródłem tego metalu są minerały: – siarczki: [ chalkopiryt (CuFeS2), chalkozyn (Cu2S), bornit (Cu5FeS4)] i węglany - azuryt (Cu3(CO3)2(OH)2), malachit (Cu2CO3(OH)2).
Spis treści[ukryj] |
Czysta miedź metaliczna [edytuj]
Miedź jest metalem barwy czerwonawej, o gęstości 8,96 g/cm3 i temperaturze topnienia 1083°C. Miedź metaliczna po wytopie i oczyszczeniu jest czerwono-brązowym, miękkim metalem o bardzo dobrym przewodnictwie cieplnym i elektrycznym. Nie ulega na powietrzu korozji, ale reaguje z zawartym w powietrzu dwutlenkiem węgla pokrywając się charakterystyczną zieloną patyną. W środowisku o dużym stężeniu dwutlenku siarki zamiast zielonej patyny pojawia się czarny nalot siarczku miedzi.
Można ją przerabiać plastycznie na zimno i na gorąco, ale w przypadku przeróbki na zimno następuje utwardzenie metalu (w wyniku zgniotu), które usuwa się przez wyżarzenie rekrystalizujące (w temp. 400-600°C). Przeróbkę plastyczną na gorąco przeprowadza się w temp. 650-800°C. Cennymi własnościami miedzi są wysoka przewodność elektryczna i cieplna oraz odporność na korozję.
Miedź czysta zawiera 0,01-1,0% zanieczyszczeń, zależnie od rodzaju wytwarzania, przetwarzania i oczyszczania. Za zanieczyszczenia uważa się takie pierwiastki jak: Bi, Pb, Sb, As, Fe, Ni, Sn, Zn, oraz S.
Związki [edytuj]
Siarczan miedzi(II) CuSO4 ma własności odkażające, a bezwodny ma silne własności higroskopijne i jest stosowany do suszenia rozpuszczalników. Kompleksy miedzi są trwałe, jednak dość łatwo jest zmieniać stopień utlenienia miedzi w takich kompleksach i dlatego są one często stosowane jak katalizatory reakcji redoks. Roztwory wodne soli miedzi(I) są intensywnie zielone, a roztwory soli miedzi(II) intensywnie niebieskie, co wykorzystuje się w miareczkowaniu kolorymetrycznym układów redoks.
Zastosowanie miedzi [edytuj]
Miedź, obok żelaza odegrała wyjątkową rolę w rozwoju cywilizacji ludzkiej. Epoka brązu zawdzięcza swoją nazwę jednemu ze stopów miedzi. Pierwiastek ten znany jest od starożytności, od kiedy to był podstawowym składnikiem brązów.
Jest ona masowo wykorzystywana jako surowiec do produkcji przewodów elektrycznych i ogólnie w elektronice, a także w budownictwie (dachy), jako barwnik szkła oraz katalizator.
Miedź jest dodawana do wielu stopów, zarówno do stali jaki i do stopów aluminium. Jest też dodawana do srebra i złota poprawiając znacznie ich własności mechaniczne.
Miedź z cyną, cynkiem, molibdenem i innymi metalami przejściowymi tworzy cały zestaw stopów zwanych ogólnie brązami. Najbardziej znane z nich to: udający złoto tombak i posiadający bardzo dobre własności mechaniczne oraz znaczną odporność na korozję mosiądz. Stopy miedzi stosuje się do wyrobu kosztownej armatury, elementów precyzyjnych urządzeń mechanicznych i w jubilerstwie.
Znaczenie biologiczne [edytuj]
Miedź jest mikroelementem występującym w centrach reaktywności wielu enzymów. Jest tam ze względu na łatwość pobierania i oddawania elektronu w czasie zmiany stanu utlenienia. Potrzebna jest do tworzenia się krwinek czerwonych, wchodzi w skład hemocyjaniny, wpływa pozytywnie na błonę otaczającą komórki nerwowe, bierze udział w przesyłaniu impulsów nerwowych. Wchodzi w skład enzymu o działaniu przeciwutleniającym, zwanego dysmutazą ponadtlenkową, chroniącego błony komórkowe przed wolnymi rodnikami. Ponadto bierze udział w tworzeniu tkanki łącznej i syntezie prostaglandyn, związków zwanych hormonami miejscowymi, wpływających między innymi na czynność serca i ciśnienie tętnicze krwi.
Jej minimalne dzienne spożycie wynosi 0,5 ppm. Genetycznie uwarunkowany defekt metabolizmu miedzi prowadzi do wystąpienia schorzenia nazywanego chorobą Wilsona (zwyrodnienie wątrobowo-soczewkowe).
Niedobór miedzi może stać się przyczyną niedokrwistości, ponieważ zbyt mała ilość tego pierwiastka powoduje gorsze wchłanianie żelaza i zmniejszenie liczby czerwonych krwinek. Ponadto przypuszcza się, że powoduje uszkodzenie serca i tętnic, zaburzenia pracy systemu nerwowego, np. mrowienia, brak koncentracji. Niewystraczająca ilość miedzi obniża również ilość białych krwinek, a zatem zmniejsza odporność organizmu.
Z punktu widzenia żywienia, najwięcej miedzi znajduje się w nieprzetworzonych produktach spożywczych. Szczególnie dużo jest jej w owocach morza (ostrygi, homary), ale można ją znaleźć również w chlebie gruboziarnistym, warzywach strączkowych, gotowanych podrobach i kiwi.
Dawka śmiertelna miedzi zawarta jest w około 30 g siarczanu miedzi. Znośne górne spożycie wynosi 10 mg/dzień dla dorosłych. Objawy zatrucia są podobne do zatrucia arszenikiem. W przypadku podejrzenia zatrucia podaje się albuminę jako mleko lub białko jaj.
Miedź a gospodarka [edytuj]
Ze względu na duże zapotrzebowanie i stosunkowo małe zasoby naturalne miedź stanowi materiał strategiczny. Większość miedzi wydobywa się jako siarczek w kopalniach odkrywkowych ze złóż porfiru miedziowego zawierającego do 1 % miedzi. W światowym wydobyciu rud miedzi w przeliczeniu na czysty składnik, wynoszącym w 2003 r. łącznie 13 600 tys. ton, przodowały: Chile (4 900 tys. ton), USA (1 140), Indonezja (1 000 tys. ton), Australia (860 tys. ton), Peru (840 tys. ton), Kanada (614 tys. ton), Rosja (500 tys. ton), Polska (460 tys. ton) i Zambia (430 tys. ton).
W światowej produkcji miedzi rafinowanej, która w 2003 r. wyniosła 15 200 tys. ton, przodowały: Chile (2 900 tys. ton), Chiny (1 700 tys. ton), Japonia (1 430 tys. ton), USA (1 320 tys. ton), Rosja (820 tys. ton), Niemcy (595 tys. ton), Polska (530 tys. ton), Peru (520 tys. ton), Australia (500 tys. ton), i Korea Południowa (510 tys. ton).
Zobacz też [edytuj]
- choroba wodorowa miedzi,
- malachit,
- azuryt,
- chalkopiryt,
- chalkozyn,
- miedź rodzima
- Legnicko-Głogowski Okręg Miedziowy
BW Bewise Inc.
Welcome to BW tool world! We are an experienced tool maker specialized in cutting tools. We focus on what you need and endeavor to research the best cutter to satisfy users’ demand. Our customers involve wide range of industries, like mold & die, aerospace, electronic, machinery, ,,,etc. We are professional expert in cutting field. We would like to solve every problem from you. Please feel free to contact us, it’s our pleasure to serve for you. BW product including: utting tool、aerospace tool .HSS Cutting tool、Carbide end mills、Carbide cutting tool、NAS Cutting tool、Carbide end mill、Aerospace cutting tool、Carbide drill、High speed steel、Milling cutter、Core drill、Taperd end mills、Metric end mills、Miniature end mills、Pilot reamer、Electronics cutter、Step drill、Metal cutting saw、Double margin drill、Gun barrel、Angle milling cutter、Carbide burrs、Carbide tipped cutter、Chamfering tool、IC card engraving cutter、Side cutter、NAS tool、DIN tool、Special tool、Metal slitting saws、Shell end mills、Side and face milling cutters、Side chip clearance saws、Long end mills、Stub roughing end mills、Dovetail milling cutters、Carbide slot drills、Carbide torus cutters、Angeled carbide end mills、Carbide torus cutters、Carbide ball-noseed slot drills、Mould cutter、Tool manufacturer.
留言列表