BW Professional Cutter Expert www.tool-tool.com

Bewise Inc. www.tool-tool.com Reference source from the internet.

Mn - Fe - Co Fe Ru Układ okresowy
Dane ogólne
Nazwa, symbol, l.a.*	Żelazo, Fe, 26
Własności metaliczne	metal przejściowy
Grupa, okres, blok	8 (VIIIB), 4, d
Gęstość, twardość	7874 kg/m3, 4
Kolor	srebrzystobiały
Własności atomowe
Masa atomowa	55,845 u
Promień atomowy (obl.)	140 (156) pm
Promień kowalencyjny	125 pm
Promień van der Waalsa	bd
Konfiguracja elektronowa	[Ar]3d64s2
e- na poziom energetyczny	2, 8, 14, 2
Stopień utlenienia	2, 3, 4, 6
Własności kwasowe tlenków	amfoteryczne
Struktura krystaliczna	regularna przestrzennie centrowana
Własności fizyczne
Stan skupienia	stały
Temperatura topnienia	1808 K (1535 °C)
Temperatura wrzenia	3023 K (2750 °C)
Temperatura Curie	1043 K (770 °C)
Objętość molowa	7,09×10-6 m3/mol
Ciepło parowania	349,6 kJ/mol
Ciepło topnienia	13,8 kJ/mol
Ciśnienie pary nasyconej	7,05 Pa (1808 K)
Prędkość dźwięku	4910 m/s (293,15 K)
Pozostałe dane
Elektroujemność	1,83 (Pauling) 1,64 (Allred)
Ciepło właściwe	440 J/(kg*K)
Przewodność właściwa	9,93×106 S/m
Przewodność cieplna	80,2 W/(m*K)
I Potencjał jonizacyjny	762,5 kJ/mol
II Potencjał jonizacyjny	1561,9 kJ/mol
III Potencjał jonizacyjny	2957 kJ/mol
IV Potencjał jonizacyjny	5290 kJ/mol
Najbardziej stabilne izotopy*
izotop wyst. o.p.r s.r. e.r. MeV p.r. 54Fe 5,8% stabilny izotop z 28 neutronami 55Fe {syn.} 2,73 lat w.e. 0,231 55Mn 56Fe 91,72% stabilny izotop z 30 neutronami 57Fe 2,2% stabilny izotop z 31 neutronami 58Fe 0,28% stabilny izotop z 32 neutronami 59Fe {syn.} 44,503 dni β- 1,565 59Co 60Fe {syn.} 1,5×106 lat β- 3,978 60Co
Tam, gdzie nie jest zaznaczone inaczej, użyte są jednostki SI i warunki normalne.
*Wyjaśnienie skrótów: l.a.=liczba atomowa wyst.=występowanie w przyrodzie, o.p.r.=okres połowicznego rozpadu, s.r.=sposób rozpadu, e.r.=energia rozpadu, p.r.=produkt rozpadu, w.e.=wychwyt elektronu
Żelazo

Żelazo (Fe, łac. ferrum) to metal z VIII grupy pobocznej. Posiada 25 izotopów z przedziału mas 45 - 69. Trwałe są izotopy 54, 56, 57 i 58. Najwięcej jest izotopu 56 (92%).

Występowanie w skorupie ziemskiej [edytuj]

Występuje w skorupie ziemskiej w ilości 0,41% w postaci następujących minerałów:

• czerwonego hematytu (Fe₂O₃),
• czarnego magnetytu (Fe₃O₄),
• syderytu (FeCO₃),
• limonit,
• getyt,
• piryt i
• arsenopiryt.

W wydobyciu rud żelaza w 2003 roku, wynoszącym ogółem ok. 1 mld ton, przodowały: Chiny (240 mln ton), Brazylia (215 mln ton), Australia (ok. 190 mln ton), Rosja (90 mln ton) i Indie (80 mln ton).

W Polsce zasobów żelaza w okolicach Suwałk nie wydobywa się w związku z groźbą zaistnienia katastrofy ekologicznej.

Żelazo znane było już cywilizacjom starożytnym.

Oprócz minerałów, duże znaczenie technologiczne mają karbonylkowe kompleksy żelaza, które otrzymuje się z chlorków żelaza i które są katalizatorami licznych reakcji organicznych. Żółty chlorek żelaza(II) o kwaskowym smaku, jest podawany przy niedokrwistości.

Znaczenie biologiczne [edytuj]

Znaczenie biologiczne. Pierwiastek ten należy do ważnych dla zachowania pełni zdrowia składników pokarmowych. Atom żelaza znajduje się w centrach aktywnych wielu ważnych enzymów: hemoglobiny, mioglobiny, katalazy, peroksydazy i cytochromów. Ponieważ zapotrzebowanie na żelazo jest zmienne i zależy od wieku, płci i stanu organizmu, norma dobowego spożycia waha się w dość dużych granicach. U osób dorosłych: od 10 mg/dobę u mężczyzn, do 20 mg u kobiet, z zastrzeżeniem że w okresie ciąży i karmienia powinno to być ok. 30 mg/dobę. Chociaż organizm ma dość dobrze rozwinięte mechanizmy regulacyjne, w niektórych sytuacjach może dojść do schorzenia nazywanego hemochromatozą, związanego z nadmiarem żelaza w organizmie. Duże ilości soli żelaza (II) są toksyczne. Sole żelaza (III-VI) są nieszkodliwe, ponieważ się nie wchłaniają.

Prawidłowe stężenie żelaza w surowicy krwi^[1]:

• wartość średnia
  • mężczyźni 21,8 μmol/L, 120 μg/dL
  • kobiety 18,5 μmol/L, 100 μg/dL
• wartość skrajna
  • mężczyźni 17,7 - 35,9 μmol/L, 90 - 200 μg/dL
  • kobiety 11,1 - 30,1 μmol/L, 60 - 170 μg/dL

Formy występowania [edytuj]

Czyste żelazo jest lśniącym, srebrzystym i miękkim metalem, który ulega łatwo korozji. Od wieków jest stosowane w formie stopów z węglem zwanym żeliwem i stalą oraz stopów z manganem, chromem, molibdenem, wanadem i wieloma innymi (są to tzw. stale stopowe).

Żelazo występuje w dwóch odmianach alotropowych:

• żelazo α - w zakresie wysokotemperaturowym oznaczana niekiedy α lub α(δ).
• żelazo γ

Jedynie żelazo α posiada własności ferromagnetyczne.

Przemiana alotropowa żelaza α w żelazo γ zachodzi w temperaturze 723°C przy schładzaniu lub 728°C przy ogrzewaniu.

Przemiana alotropowa żelaza γ w żelazo α(δ) zachodzi w temperaturze 1400°C.

Żelazo rodzime [edytuj]

Żelazo rodzime – minerał z gromady pierwiastków rodzimych.

Nazwa pochodzi od Ferrum Noricum – celtyckich plemion produkujących wysokogatunkowe żelazo (teren dzisiejszej Austrii). Minerał bardzo rzadki.

Właściwości [edytuj]

• Symbol chemiczny: Fe /ferrum/ - żelazo
• Układ krystalograficzny: regularny
• Twardość: 4-5
• Gęstość: 7,88
• Rysa: stalowoszara, metalicznie błyszcząca
• Barwa: stalowoszara lub prawie czarna
• Przełam: haczykowaty lub zadziorowaty
• Połysk: metaliczny

Minerał nieprzezroczysty, kowalny, ciągliwy. Wykazuje silne właściwości magnetyczne. Zazwyczaj zawiera niewielkie domieszki niklu, czasem kobaltu, miedzi, manganu, siarki, węgla. Tworzy skupienia ziarniste, zbite, wyjątkowo tworzy niewielkie kryształy o postaci sześcianu lub ośmiościanu.

Występowanie [edytuj]

W skałach magmowych, najczęściej w bazaltach oraz w meteorytach (najbardziej znany meteoryt żelazny to "Canyon Diablo" z krateru Barringera w Arizonie w USA).

Miejsca występowania: Na wyspie Disco u wybrzeży Grenlandii, Niemcy – Hesja.

Zastosowanie [edytuj]

Ze względu na rzadkość występowania, żelazo rodzime nie ma praktycznego zastosowania.Używa się go głównie jako rdzeni elektromagnesów (pętla histerezy jest węższa im żelazo jest czystsze). Ma bardzo duże znaczenie naukowe i kolekcjonerskie (wartość handlowa przekracza niekiedy wartość takich samych wagowo samorodków srebra).

Przypisy [edytuj]

1. ↑ "Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej" pod red. prof. dr. hab. med. Władysława Z. Traczyka, prof. dr. hab. med. Andrzeja Trzebskiego; Wyd. III zmienione i uzupełnione.

BW Bewise Inc. Willy Chen willy@tool-tool.com bw@tool-tool.com www.tool-tool.com skype:willy_chen_bw mobile:0937-618-190 Head &Administration Office No.13,Shiang Shang 2nd St., West Chiu Taichung,Taiwan 40356 TEL:+886 4 24710048 / FAX:+886 4 2471 4839 N.Branch 5F,No.460,Fu Shin North Rd.,Taipei,Taiwan S.Branch No.24,Sec.1,Chia Pu East Rd.,Taipao City,Chiayi Hsien,Taiwan

Welcome to BW tool world! We are an experienced tool maker specialized in cutting tools. We focus on what you need and endeavor to research the best cutter to satisfy users’ demand. Our customers involve wide range of industries, like mold & die, aerospace, electronic, machinery, ,,,etc. We are professional expert in cutting field. We would like to solve every problem from you. Please feel free to contact us, it’s our pleasure to serve for you. BW product including: utting tool、aerospace tool .HSS Cutting tool、Carbide end mills、Carbide cutting tool、NAS Cutting tool、Carbide end mill、Aerospace cutting tool、Carbide drill、High speed steel、Milling cutter、Core drill、Taperd end mills、Metric end mills、Miniature end mills、Pilot reamer、Electronics cutter、Step drill、Metal cutting saw、Double margin drill、Gun barrel、Angle milling cutter、Carbide burrs、Carbide tipped cutter、Chamfering tool、IC card engraving cutter、Side cutter、NAS tool、DIN tool、Special tool、Metal slitting saws、Shell end mills、Side and face milling cutters、Side chip clearance saws、Long end mills、Stub roughing end mills、Dovetail milling cutters、Carbide slot drills、Carbide torus cutters、Angeled carbide end mills、Carbide torus cutters、Carbide ball-noseed slot drills、Mould cutter、Tool manufacturer.